In 2014 schreef journalist Charles Leadbetter een paper over de toekomst van steden. Goede steden, zo schreef Leadbetter, brengen twee fundamentele elementen samen: systemen en empathie.
Systemen brengen verschillende componenten samen om een gezamenlijk doel te bereiken. Systemen interacteren met elkaar naar dat doel toe en werken zo samen als de kruipolie om de stad te laten draaien.
Systemen zijn ook manieren waarop dingen gedaan worden. Processen en methoden die zorgen voor efficiency, transparantie en betrouwbaarheid. Zo bestaat het systeem van de spoorwegen onder andere uit treinen, kaartjesmachines, signaleringssoftware, perronborden met aankomsttijden en roltrappen.
Systemen zijn essentieel voor onze maatschappij. Zonder systemen zouden steden niet kunnen functioneren, zo merkt Leadbetter op. Maar steden hebben ook menselijke connecties nodig. Begrip, inzicht, compassie. Zodat mensen in de stad samenkomen en de stad delen in affiniteit met elkaar en een gezamenlijk begrip van deze samenleving.
Leadbetter stelde dat steden afhankelijk zijn van een soort ‘donkere materie’. Iets wat er moet zijn om ze te laten functioneren, maar wat niet direct kan worden waargenomen. Die donkere materie is volgens Leadbetter empathie, ons vermogen om met andere mensen verbindingen aan te gaan, al zijn ze anders dan wij. Inleven. Zodat we de stad kunnen delen en kunnen samenwerken en -leven in een gezamenlijke beschaving.
Systemen laten steden werken, maar het is de empathie die steden menselijk maakt. Een gebruik aan systemen kan resulteren in chaos en een gebrek aan efficiëntie. Een gebrek aan empathie resulteert in kilte en afstandelijkheid. Als systemen en empathie samenkomen realiseren steden hun volledige potentieel.
Je ziet hem misschien wel aankomen, want je zit op een site met berichten die vooral toegespitst zijn op verschijningsvormen van Artificial Intelligence. Een wereld waarin te veel focus nog ligt op de systemen en de empathie daarmee vaak te weinig aandacht krijgt. Zo krijg je op het oog uitstekend functionerende systemen, waarin de menselijkheid in de automatisering verloren is gegaan.
De Toeslagenaffaire is hier een voorbeeld van, maar hier blijft het zeker niet bij. Inschattingen van crimineel gedrag en recidiverisico’s, inschattingen van diagnoses bij minderheidsgroeperingen, inschattingen van kansen op verzekeringsfraude; dit type inschattingen zit cijfermatig doorgaans logisch in elkaar, maar is de ‘zachte kant’ uit het oog verloren.
Een goed functionerend algoritme moet op dezelfde manier worden opgebouwd als een goed functionerende stad. Met systemen, maar ook met begrip, inzicht en compassie.
Michel van der List 
Geef een reactie