Crash Course Crypto
Met de titel ‘Crypto is a lot of things – including terribly explained. We’re here to clear thing up’ nam de New York Times op 20 maart 2022 haar lezers bij de hand op een eerste trip door de wereld van crypto. Omdat dit achter een lezers-muur zit, bij deze een Nederlandse samenvatting!
Op dit moment is de totale waarde van de crypto markt ongeveer $1,75 biljoen. Dit is vergelijkbaar met de waarde van Google, één van de meest waardevolle bedrijven ter wereld.
Er zijn al veel mensen rijk geworden met de handel in crypto’s. En hoewel er echt wel overgewaardeerde, gehypete initiatieven tussen zitten, is het niet alleen geld binnenharken wat er wordt gedaan. Er wordt echt geprobeerd iets wezenlijks neer te zetten, iets dat de structuren van onze maatschappij zal veranderen. Het is niet zomaar een vreemd nieuw internetfenomeen. Het is een georganiseerde technologische beweging met als doel een economische en politieke revolutie.
Maar wat is dat dan, Crypto?
Als mensen het over crypto hebben, hebben ze het meestal over het hele scala aan technologieën die blockchains gebruiken (zoals Bitcoin en NFT’s; daarover later meer). Blockchains zijn gedeelde databases die informatie opslaan en verifiëren op een cryptografisch veilige manier. Het is een soort spreadsheet, maar dan eentje die niet op één plek, maar op meerdere plekken wordt opgeslagen.
Dat op verschillende plekken opslaan maakt het gedecentraliseerd. Hierdoor hoeft er geen bedrijf meer tussen te zitten dat het geheel in de gaten houdt (zoals een bank). Het netwerk houdt bij wat er opgeslagen moet zijn via een consensus mechanisme; een ingewikkeld algoritme dat ervoor zorgt dat verschillende computers in het netwerk het met elkaar eens zijn wat er in de database moet staan.
Wat er in deze gedecentraliseerde spreadsheet staat en hoe dit is bepaald is bovendien publiek en open source; je kunt de code en alle transacties inzien.
Oftewel, in één zin: blockchains zijn publieke, permanente databases die niemands eigendom zijn.
Initiatieven op de Blockchain
Bitcoin was de eerste toepassing van een blockchain in 2009 en liet mensen geld via het internet sturen en ontvangen zonder een centrale autoriteit. De waarde van cryptovaluta is sindsdien gigantisch gegroeid. Dat is vooral bijzonder als je je bedenkt dat cryptovaluta nog steeds nauwelijks als betaalmiddel worden geaccepteerd. De transactiekosten zijn relatief hoog en de waarde is erg volatiel. Juist dit volatiele aspect zorgt er ook voor dat er steeds meer mensen zijn die geld in cryptovaluta steken, in de hoop dat de waarde (snel) zal toenemen.
Hoewel het zwaartepunt van toepassingen van blockchaintechnologie nog zwaar ligt op financiële toepassingen, zijn er naast cryptocurrency meer toepassingen van de blockchain. Deze zijn vooral nog op het niveau van potentiële grote mogelijkheden, waarbij we kunnen denken aan het opslaan van medische informatie, het bijhouden van de rechten op artistieke uitingen, het hosten van nieuwe social media platforms.
Bedenkingen bij Cryptovaluta
Critici van crypovaluta wijzen op een aantal nadelen. Zo wordt het speculatieve karakter vaak vergeleken met een pyramidespel (waarbij degenen die vroeg instappen geld verdienen ten koste van de laatkomers) of een Ponzi scheme (waar nieuwe investeerders worden gelokt met beloften van veilige winsten en vervolgens de waarde instort als er geen nieuw geld meer binnenkomt). En hoewel er weldegelijk voorbeelden zijn van het misbruiken van het vertrouwen van investeerders, zijn deze niet inherent aan het model van cryptovaluta. Dat er oplichters zijn, betekent niet dat het systeem niet deugt.
De prominente investeerder Matt Huang stelde in dit licht “Crypto ziet er misschien van buitenaf uit als een speculatief casino. Maar dat leidt af van de diepere waarheid: het casino is een paard van Troje met een nieuw financieel systeem erin verstopt.”
Een ander punt dat critici maken en dat moeilijker te weerleggen is, is dat er weinig regulering is in de crypto markt. Bepaalde crypto exchanges moeten wel weten wie hun klanten zijn door bijvoorbeeld een kopie van een identiteitsbewijs te vragen, maar in vergelijking met het traditionele financiële systeem is er heel weinig regulering. Dat komt deels doordat het nog vroeg is; de markt is nog vrij jong. Maar het is ook een intrinsiek onderdeel van werken met blockchains; het is juist op zo’n manier vormgegeven dat er geen autoriteit aan te pas hoeft te komen. Dit maakt het moeilijk te controleren voor overheden.
Een derde punt van kritiek op cryptovaluta is dat de blockchains waarop deze valuta draaien veel energie gebruiken om transacties op te slaan en te verifiëren. De blockchain van Bitcoin gebruikt net zo veel energie als Thailand, de CO2 uitstoot is vergelijkbaar met die van Tsjechië. Hoewel dit een terecht punt is, moeten we er hierbij niet aan voorbij gaan dat ook het traditionele financiële systeem veel energie kost (bankkantoren, pinautomaten, goudmijnen). Bovendien gaat Ethereum – een hele grote blockchain – in 2022 over naar een nieuwe methodiek van crossvalidatie die 99,5% minder energie nodig heeft. Mogelijk heeft dit gevolgen voor de populariteit van de Bitcoin, omdat die energiebehoefte niet snel lijkt te gaan afnemen.
Wat zijn de voordelen van Blockchain?
Er worden door fans van blockchains en cryptovaluta verschillende voordelen aangedragen van deze technologie. Onder aan de streep komt het erop neer, dat je systemen kunt ontwikkelen die bestand zijn tegen censuur en top-down controle. Je kunt dan dus denken aan een financieel systeem waarin geen banken nodig zijn, maar ook aan sociale media die geen eigen regels hoeven te bepalen voor de gehele community. En wellicht ver van ons bed, maar voor mensen die niet in een land leven met een stabiele munt of voor dissidenten die onder autoritaire regimes leven kan het bezit van niet gereguleerde cryptovaluta die niet in beslag genomen kunnen worden een groot verschil maken.
En een voordeel dat dichter bij ons bed is: het eigenaarschap van creatieve uitingen en andere soorten data kunnen met het gebruik van blockchains teruggelegd worden bij degenen over wie het daadwerkelijk gaat; de artiesten en consumenten. Een muzikant kan zijn nieuwe album bijvoorbeeld rechtstreeks aan de fans verkopen, zonder tussenkomst van Spotify of YouTube. En wij als consumenten kunnen alle data die nu door Google of Facebook worden toegeëigend en verkocht zelf beheren en verkopen aan wie we willen.
Blockchain gaat onder aan de streep dus over het democratiseren en veiligstellen van bezit, het omzeilen van controle door autoriteiten en het wegknippen van vele soorten tussenpersonen. Er zal vast nog veel mis gaan, maar als er inderdaad een heel nieuw systeem in het paard van Troje zit, dan weet je nu een beetje hoe dat werkt!
Ontvang nieuwe berichten rechtstreeks in je inbox.
Michel van der List 